ΟΤΑΝ ΕΝΑΣ ΙΔΙΩΤΗΣ ΑΡΝΕΙΤΑΙ ΝΑ ΕΚΤΕΛΕΣΕΙ ΜΙΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΟΥ Ο ΙΔΙΟΣ ΕΧΕΙ ΕΠΙΒΑΛΕΙ ΤΟΤΕ ΠΟΙΟΣ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΘΑ ΤΟΝ ΑΝΑΓΚΑΣΕΙ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΠΡΑΞΕΙ;;;
Ο Ν.3691/2008 ΠΟΥ ΕΝΣΩΜΑΤΩΝΕΙ ΤΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ 2005/60/ΕΚ ΚΑΙ 2006/70/ΕΚ ΕΙΝΑΙ ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΨΗΦΙΣΤΗΚΕ ΔΙΟΤΙ Η ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ FATF KAI ΑΡΑ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΦΑΡΜΟΖΕΙ ΟΛΗ ΕΚΕΙΝΗ ΤΗΝ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΠΕΡΙ ΞΕΠΛΥΜΑΤΟΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ….
ΤΕΛΙΚΑ ΣΕ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΧΩΡΑ ΠΟΙΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΕΙ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΗ ΚΑΙ ΑΠΟ ΠΟΙΟΝ;;;; ΕΓΩ ΩΣ ΠΟΛΙΤΗΣ ΕΙΜΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΜΕΝΗ ΝΑ ΕΦΑΡΜΟΖΩ ΤΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΜΟΥ …ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΨΗΦΙΖΕΙ ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΕΦΑΡΜΟΖΕΙ;;; ΚΑΙ ΟΤΑΝ ΓΡΑΦΩ “ΚΡΑΤΟΣ” ΔΕΝ ΕΝΝΟΩ ΚΑΤΙ ΑΠΡΟΣΩΠΟ ΑΛΛΑ ΤΑ ΦΥΣΙΚΑ ΕΚΕΙΝΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΠΟΥ ΚΑΤΕΧΟΥΝ ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΥΦΑΡΠΑΞΑΝ ΜΕ ΤΗΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΩΝ “ΕΚΛΟΓΩΝ” ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΑΛΩΝΙΖΟΥΝ ΚΥΡΙΟΛΕΚΤΙΚΑ ….ΑΧ ΕΛΛΗΝΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΘΕΛΕΙΣ ΝΑ ΠΑΡΕΙΣ ΤΗΝ ΖΩΗ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΣΟΥ ΚΑΙ ΜΟΥ ΚΑΝΕΙΣ ΤΟΝ ΤΖΑΜΠΑ ΜΑΓΚΑ ….ΚΑΝΕΤΟΝ ΛΟΙΠΟΝ ΑΦΟΥ ΕΤΣΙ ΘΕΛΕΙΣ ΓΙΑ ΟΣΟ ΧΡΟΝΟ ΑΚΟΜΗ ΕΧΕΙΣ …ΑΝ ΕΧΕΙΣ ΑΚΟΜΗ ΧΡΟΝΟ….
ΠΔ/ΤΕ 2577 9.3.2006 ΠΡΑΞΗ ΔΙΟΙΚΗΤΗ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ ΥΠΟΠΤΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝΞΕΠΛΥΜΑΤΟΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟ∆ΟΤΗΣΗΣ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
«…14.1. Στο πλαίσιο των υποχρεώσεων σχετικά με την πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, υφίστανται κατάλληλη πολιτική και διαδικασίες, όπως εκάστοτε εξειδικεύονται με έγγραφα ή εγκυκλίους της Τράπεζας της Ελλάδος, που θα είναι συνεπείς προς τους στόχους προσέλκυσης πελατείας, τις χώρες δραστηριοποίησης και τα δίκτυα συναλλαγών που χρησιμοποιούν, καθώς και μηχανογραφική υποστήριξη για την αξιολόγηση των πελατών ως προς τους κινδύνους που αντιπροσωπεύουν και την ανάλογη με τον κίνδυνο διαχείρισή τους.
14.2. Υφίστανται διαδικασίες για τον εντοπισμό των συναλλαγών, οι οποίες δεν συνάδουν με την γνώση που έχει το πιστωτικό ίδρυμα για τον πελάτη και τη συναλλακτική του συμπεριφορά, τη διερεύνησή τους και την αναφορά τους,εφόσον απαιτείται, με κατάλληλη τεκμηρίωση και επάρκεια.
14.3.1. Την κατανόηση από τα στελέχη και τις κατά περίπτωση αρμόδιες υπηρεσιακές μονάδες των κινδύνων, κατά κατηγορία πελατών και συναλλαγών ή και σε συνδυασμό τους, καθώς και της πολιτικής και των
διαδικασιών που πρέπει να εφαρμόζονται.
14.3.2. Την εφαρμογή κριτηρίων αποδοχής της συμβατικής σχέσης με τον πελάτη,
την ταξινόμηση των πελατών κατά βαθμίδα κινδύνου και στη συνέχεια την παρακολούθηση της σχέσης αυτής (δραστηριότητας).
14.3.3. Για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της πολιτικής να προβλέπεται η,ετήσια, αξιολόγηση των μεθοδολογιών και η προσαρμογή της εκπαίδευσης
των εξουσιοδοτημένων υπαλλήλων προς τις εκάστοτε νέες συνθήκες και πρακτικές. …»
Efi Efraimidou προς ΑΛΗΘΕΙΑ
ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ ΥΠΟΠΤΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ ΞΕΠΛΥΜΑΤΟΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟ∆ΟΤΗΣΗΣ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙΙ
ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ ΥΠΟΠΤΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ
ΞΕΠΛΥΜΑΤΟΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Πίνακας Ενδεικτικών Συναλλαγών
που από τη φύση τους μπορεί να συνδεθούν με νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματική δραστηριότητα
*************
Τα Ε.Ι. υποχρεούνται να εξετάζουν με ιδιαίτερη προσοχή όλες τις ασυνήθεις και ύποπτες συναλλαγές και όχι μόνον αυτές που περιλαμβάνονται ενδεικτικά στον ακόλουθο πίνακα:
2
Α. ΎΠΟΠΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΥΠΟΔΗΛΩΝΕΙ ΞΕΠΛΥΜΑ ΧΡΗΜΑΤΟΣ
1. Παροχή ανεπαρκών ή ύποπτων πληροφοριών και στοιχείων για την πιστοποίηση της ταυτότητάς του πελάτη
1.1. Πελάτης κατά τη σύναψη σύμβασης με πιστωτικό ίδρυμα – για παράδειγμα, κατά το άνοιγμα λογαριασμού – ή με χρηματοπιστωτικό οργανισμό, χρησιμοποιεί έγγραφα από τα οποία δεν μπορούν να πιστοποιηθούν τα στοιχεία της ταυτότητάς του ή παρουσιάζει στοιχεία ταυτότητας που φαίνονται ασυνήθη ή ύποπτα, δίνει ανεπαρκείς ή ανακριβείς πληροφορίες ή διαπιστώνεται ότι έδωσε πληροφορίες που είναι εξαιρετικά δύσκολο ή δαπανηρό για τα ιδρύματα να τις επαληθεύσουν.
1.2. Αντιπρόσωπος εταιρείας που επιχειρεί να συνάψει σύμβαση για λογαριασμό εταιρείας – για παράδειγμα, να ανοίξει νέο λογαριασμό – διστάζει να δώσει πληροφορίες ή παρέχει ανεπαρκείς πληροφορίες για τη φύση και το σκοπό των εργασιών της εταιρείας, για τον τόπο της εγκατάστασής της, την προσδοκώμενη κίνηση των λογαριασμών της, τις προηγούμενες δοσοληψίες της με Π.Ι τα ονόματα των υπαλλήλων και διευθυντών της ή άλλες αιτούμενες πληροφορίες.
1.3. Πελάτης που προτίθεται ν’ αγοράσει διαπραγματεύσιμους τίτλους, δεν ανταποκρίνεται με προθυμία στην απαίτηση του υπαλλήλου του πιστωτικού ιδρύματος ή χρηματοπιστωτικού οργανισμού να καταγράψει τα στοιχεία της ταυτότητάς του, όταν η συναλλαγή είναι αξίας ποσού άνω του απαιτούμενου ορίου.
1.4. Πελάτης κάνει συχνές συναλλαγές ή συναλλαγές μεγάλης αξίας και η τράπεζα ή ο χρηματοπιστωτικός οργανισμός δε διαθέτει ιστορικό ή αρχείο με στοιχεία προηγούμενης ή παρούσας επαγγελματικής εμπειρίας του.
1.5. Πελάτης αρνείται να δώσει επαρκείς πληροφορίες για την ταυτότητά του, γεγονός που υπό κανονικές συνθήκες θα του εξασφαλίσει πιστώσεις ή άλλες χρήσιμες τραπεζικές υπηρεσίες.
1.6. Γίνεται πίστωση λογαριασμού δικαιούχου από πληθώρα ατόμων χωρίς επαρκή αιτιολόγηση.
1.7. Σε εντολές πληρωμών, ο εντολέας δεν ανταποκρίνεται πρόθυμα στην απαίτηση της τράπεζας ή του χρηματοπιστωτικού οργανισμού που θα εκτελέσει την εντολή πληρωμής για καταγραφή των στοιχείων της ταυτότητάς του και των στοιχείων της συναλλαγής.
1.8. Ο πελάτης δεν ανταποκρίνεται με προθυμία ή προσπαθεί να πείσει ή να παρεμποδίσει τον υπάλληλο του πιστωτικού ιδρύματος ή χρηματοπιστωτικού
3
οργανισμού από το να καταγράψει τις αναγκαίες πληροφορίες που αφορούν την ταυτότητά του ή να συμπληρώσει τα έγγραφα της συναλλαγής με τα απαιτούμενα στοιχεία, ή ομάδα πελατών προσπαθούν να πείσουν τον υπάλληλο να μην καταγράψει τα στοιχεία της συναλλαγής, ώστε να μην τηρηθεί ο απαιτούμενος τύπος της συναλλαγής, παρεμποδίζοντας έτσι την εξέλιξη της συναλλαγής.
1.9. Οιαδήποτε συναλλαγή με αντιπρόσωπο εταιρίας όπου η ταυτότητα του τελικού δικαιούχου ή συναλλασσομένου είναι άγνωστη ή ανεπαρκώς προσδιοριζόμενη, σε αντίθεση με τη συνήθη διαδικασία για αυτόν τον τύπο των εργασιών.
1.10. Μια τράπεζα δεν μπορεί να εντοπίσει τον πραγματικό δικαιούχο του λογαριασμού ανταπόκρισης ή το δικαιούχο συγκεντρωτικών λογαριασμών.
1.11. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίδεται σε πελάτη που είναι συστημένος από ξένο υποκατάστημα ή θυγατρική πιστωτικού ιδρύματος, ή άλλο πιστωτικό ίδρυμα που είναι εγκατεστημένο σε χώρες όπου γίνεται παραγωγή και διακίνηση ναρκωτικών.
1.12. Ποσά κατατίθενται ή αναλαμβάνονται και είναι λίγο κάτω από τα όρια που απαιτούνται για την εφαρμογή της διαδικασίας πιστοποίησης της ταυτότητας του πελάτη ή καταγραφής της συναλλαγής.
2. Ηλεκτρονική μεταφορά κεφαλαίων
2.1. Πελάτης καταθέτει κεφάλαια σε διάφορα μικρά ποσά, που συνενώνονται ακολούθως σε κύριο λογαριασμό και μεταφέρονται εκτός της χώρας, ειδικώς προς ή μέσω μιας περιοχής ειδικού ενδιαφέροντος (π.χ. χώρες χαρακτηρισμένες ως μη συνεργάσιμες από εθνικές αρχές ή τη FATF).
2.2. Λογαριασμοί φυσικών ή νομικών προσώπων, οι οποίοι δεν εμφανίζουν κανονική δραστηριότητα, αλλά χρησιμοποιούνται μόνο για κινήσεις κεφαλαίων στο εξωτερικό.
2.3. Μεταφορές κεφαλαίων από και προς χώρες που θεωρούνται φορολογικοί παράδεισοι ή καταφύγια τραπεζικού απορρήτου ή από και προς μια γεωγραφική περιοχή υψηλού κινδύνου, χωρίς εμφανή επιχειρηματικό λόγο ή όταν η εν λόγω δραστηριότητα δεν συνδέεται με την επιχειρηματική δραστηριότητα ή το ιστορικό του πελάτη, ή πελάτης αποδέχεται τακτικά μεγάλου ύψους εμβάσματα από χώρες που είναι γνωστές για την παραγωγή, επεξεργασία ή διακίνηση ναρκωτικών, ή όπου υπάρχουν επικηρυγμένες τρομοκρατικές οργανώσεις.
4
2.4. Διενεργούνται συναλλαγές που αφορούν “back to back”∗ καταθέσεις/δάνεια, όταν οι συναλλαγές αυτές πραγματοποιούνται σε υποκαταστήματα και θυγατρικές εταιρείες πιστωτικών ιδρυμάτων, που εδρεύουν σε χώρες που είναι γνωστές για την παραγωγή και διακίνηση ναρκωτικών και εμπορία ανθρώπων, κλπ.
2.5. Πολλές μικρές εισερχόμενες μεταφορές κεφαλαίων ή καταθέσεις πραγματοποιούνται με τη χρήση τραπεζικών επιταγών (checks) και χρηματικών εντολών. Σχεδόν αμέσως όλες ή οι περισσότερες μεταφορές κεφαλαίων ή καταθέσεις γίνονται σε άλλη πόλη ή χώρα με τρόπο ασυμβίβαστο με την επιχειρηματική δραστηριότητα ή το ιστορικό του πελάτη.
2.6. Εισερχόμενες μεταφορές κεφαλαίων μεγάλων ποσών εισπράττονται στο όνομα ενός ξένου πελάτη, χωρίς να υπάρχει σαφής λόγος ή να παρέχονται ικανοποιητικές εξηγήσεις.
2.7. Η κίνηση κεφαλαίων είναι ανεξήγητη, επαναλαμβανόμενη ή εμφανίζει ασυνήθεις μορφές.
2.8. Αποδοχή πληρωμών ή εισπράξεων χωρίς εμφανείς δεσμούς με νόμιμες συμβάσεις, αγαθά ή υπηρεσίες.
2.9. Κεφάλαια αποστέλλονται ή λαμβάνονται από το ίδιο πρόσωπο από και προς διαφορετικούς λογαριασμούς.
2.10. Πελάτης πραγματοποιεί τακτικές και μεγάλου ύψους πληρωμές συμπεριλαμβανομένων και ηλεκτρονικών μεταφορών κεφαλαίων, που δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως συναλλαγές «καλής πίστεως» (bona fide).
2.11. Γίνονται συνεχείς πιστώσεις τραπεζικού λογαριασμού με ταξιδιωτικές επιταγές σε ξένο συνάλλαγμα, οι οποίες μάλιστα προέρχονται από το εξωτερικό.
2.12. Πραγματοποιούνται αδικαιολόγητες ηλεκτρονικές μεταφορές κεφαλαίων με σκοπό την παρεμπόδιση ανίχνευσης των τελικών δικαιούχων.
2.13. Γίνονται τακτικές μεταφορές κεφαλαίων σε μη πελάτη της τράπεζας.
2.14. Πραγματοποιείται μεταφορά κεφαλαίων, της οποίας ο σκοπός δεν είναι σύμφωνος με την επαγγελματική δραστηριότητα του πελάτη.
∗ Συναλλαγή «Back-to-back» = συναλλαγή στην οποία οι συμβαλλόμενοι συναλλάσσονται σε ένα νόμισμα έναντι μιας άλλης συναλλαγής που εκφράζεται σε άλλο νόμισμα, για συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Στη συμφωνημένη λήξη εκπληρώνουν τη σύμβαση στο νόμισμα του άλλου αντισυμβαλλόμενου.
5
2.15. Πραγματοποιούνται επαναλαμβανόμενες μεταφορές κεφαλαίων σε δικαιούχο στο εξωτερικό με την εντολή ο δικαιούχος να πληρωθεί σε μετρητά.
2.16. Δίδονται εντολές μεταφοράς κεφαλαίων για τις οποίες ο εντολέας πληρώνει με πολλά διαφορετικά μέσα πληρωμών, π.χ. τραπεζικές επιταγές διαφόρων τραπεζών ή μέσω πολλαπλών εμβασμάτων μικρού ποσού από το εξωτερικό.
2.17. Δίδεται εντολή μεταφοράς κεφαλαίων προς το εξωτερικό και στη συνέχεια γίνεται αντίστοιχα λήψη ισόποσων κεφαλαίων στο όνομα του εντολέα από διαφορετική χώρα ή/και χρηματοπιστωτικό ίδρυμα.
2.18. Πραγματοποιούνται διασυνοριακά εμβάσματα από το εξωτερικό προς πελάτη στην Ελλάδα, ο οποίος στη συνέχεια εκδίδει επιταγές ή χρησιμοποιεί άλλα μέσα πληρωμής στο όνομα τρίτων.
2.19. Εμβάσματα αξίας μικρών ποσών λαμβάνονται στο όνομα πελάτη, ο οποίος στη συνέχεια δίδει εντολή διασυνοριακής μεταφοράς μεγάλων ποσών.
2.20. Ύποπτες κινήσεις κεφαλαίων πραγματοποιούνται από μία τράπεζα σε άλλη και μετά τα κεφάλαια γυρίζουν στην πρώτη τράπεζα.
2.21. Παρατηρείται μεγάλη κίνηση κεφαλαίων προς και από το εξωτερικό, ενώ η εταιρία δεν έχει εισαγωγές και εξαγωγές αγαθών ή υπηρεσιών.
3. Δραστηριότητα ασύμβατη με την επιχειρηματική δραστηριότητα του πελάτη
3.1. Σημαντική αύξηση καταθέσεων χωρίς αντίστοιχη αύξηση της δραστηριότητας της επιχείρησης (δύναται να αποτελεί ένδειξη ανάμιξης νομίμων εσόδων με έσοδα από εγκληματικές δραστηριότητες).
3.2. Κατάθεση μεγάλων ποσών σε μετρητά, τα οποία δικαιολογούνται από τη φύση εργασιών της επιχείρησης, χωρίς αντίστοιχες αναλήψεις μετρητών.
3.3. Συναλλαγές εμπορικής εταιρείας, της οποίας ιδιαίτερα οι καταθέσεις και αναλήψεις από ή σε λογαριασμούς πραγματοποιούνται κατά κανόνα με μετρητά παρά με επιταγές, γραμμάτια ή συναλλαγματικές κλπ, δηλ. δεν χρησιμοποιούνται ευρέως, τα συνήθη αξιόγραφα και μέσα πληρωμής, για την τακτοποίηση εμπορικών συναλλαγών.
3.4. Τραπεζικός λογαριασμός που τηρείται στο όνομα φυσικού ή νομικού προσώπου, ειδικότερα δε στο όνομα εταιρείας που αναπτύσσει εξωχώρια δραστηριότητα, χρεώνεται και πιστώνεται με μεγάλα ποσά, τα οποία δεν δικαιολογούνται από τη φύση του λογαριασμού και τη δραστηριότητα του
6
δικαιούχου (δηλαδή δεν παρουσιάζει ομαλή κίνηση σύμφωνα με τις επαγγελματικές δραστηριότητές του).
3.5. Οι τύποι των χρηματικών συναλλαγών μιας επιχείρησης δείχνουν ξαφνική αλλαγή που δεν συνδέεται με κανονικές δραστηριότητες.
3.6. Μεγάλος όγκος επιταγών, χρηματικών εντολών ή μεταφορών κεφαλαίων κατατίθενται σε λογαριασμό ή αγοράζονται μέσω ενός λογαριασμού, όταν η φύση της επιχειρηματικής δραστηριότητας του δικαιούχου του λογαριασμού δεν φαίνεται να δικαιολογεί τέτοια δραστηριότητα.
3.7. Επιχειρηματική δραστηριότητα λιανικού εμπορίου εμφανίζει σημαντικά διαφορετικές μορφές κατάθεσης μετρητών από παρόμοιες επιχειρήσεις στην ίδια ευρύτερη περιοχή.
3.8. Γίνονται ασυνήθεις μεταφορές κεφαλαίων μεταξύ σχετιζόμενων λογαριασμών ή μεταξύ λογαριασμών που αναφέρονται στους ίδιους ή σχετιζόμενους εντολείς (principals).
3.9. Αγοράζονται τίτλοι μεγάλης αξίας, που κρατούνται από τα πιστωτικά ιδρύματα για φύλαξη, ενώ αυτή η αγορά δεν δικαιολογείται από τη δεδομένη οικονομική κατάσταση του δικαιούχου τους.
3.10. Γίνεται αυξημένη χρήση πιστωτικών διευκολύνσεων και άλλων χρηματοδοτήσεων του διεθνούς εμπορίου, που έχουν ως αποτέλεσμα διευρυμένη κίνηση κεφαλαίων μεταξύ χωρών όπου τέτοια εμπορική συναλλαγή δεν θεωρείται αναμενόμενη, λαμβανομένης υπόψη και της συνήθους επιχειρηματικής δραστηριότητας του πελάτη.
3.11. Υπάρχουν μεγάλα υπόλοιπα σε λογαριασμούς καταθέσεων, που δεν δικαιολογούνται από τον κύκλο εργασιών της επιχειρηματικής δραστηριότητας του πελάτη, και ακολούθως μεταφορά τους σε λογαριασμούς στο εξωτερικό.
3.12. Γίνονται συχνές και αδικαιολόγητες για την επιχειρηματική δραστηριότητα του πελάτη αιτήσεις για έκδοση ταξιδιωτικών επιταγών, τραπεζικών τραβηκτικών σε ξένο συνάλλαγμα ή άλλων διαπραγματεύσιμων τίτλων.
3.13. Γίνονται ασυνήθιστα μεγάλες καταθέσεις σε μετρητά από άτομα ή επιχειρήσεις των οποίων η φανερή επιχειρηματική δραστηριότητα θα έπρεπε να εξυπηρετείται με επιταγές και συναφή αξιόγραφα.
3.14. Συναλλασσόμενοι επιθυμούν να διατηρούν έναν αριθμό θεματοφυλάκων – εντολοδόχων ή λογαριασμούς τρίτων, η διακίνηση των οποίων δεν είναι σύμφωνη με το αντικείμενο της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας.
7
3.15. Πελάτης αιτείται την παροχή επενδυτικών υπηρεσιών διαχειρίσεως χαρτοφυλακίου του, είτε σε ξένα νομίσματα, είτε σε χρεόγραφα, όταν η πηγή κεφαλαίων του είναι αδιαφανής ή δεν συμβιβάζεται με την οικονομική του επιφάνεια και την επιχειρηματική του δραστηριότητα.
3.16. Γίνονται σημαντικά αυξημένες (στον αριθμό ή και τα ποσά) καταθέσεις σε μετρητά από άτομα ή/και εταιρίες χωρίς προφανή αίτια, ιδιαίτερα εάν στη συνέχεια οι καταθέσεις αυτές μεταφέρονται, εντός συντόμου χρονικού διαστήματος από τον λογαριασμό του πελάτη, σε προορισμό που δεν φαίνεται να συνδέεται λειτουργικά με τις δραστηριότητές του.
4. Άλλες ύποπτες δραστηριότητες ή κινήσεις του πελάτη
4.1. Το τηλέφωνο του σπιτιού ή της επιχείρησης του πελάτη είναι απενεργοποιημένο.
4.2. Λογαριασμοί κλείνονται με μεταφορά των κεφαλαίων, μέσα σε πολύ μικρό διάστημα από τότε που ανοίχτηκαν.
4.3. Ένας πελάτης, με σκοπό να αποφύγει την υποχρέωση αναφοράς των στοιχείων της ταυτότητάς του και συνεπώς της συναλλαγής ή για να εμποδίσει την τήρηση αρχείου με τα στοιχεία αυτά, αποσύρει από τραπεζικό λογαριασμό ποσό μικρότερο των 15.000 ευρώ.
4.4. Ένας πελάτης, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, ή ομάδα πελατών προσπαθεί να πείσει ή να παρεμποδίσει έναν τραπεζικό υπάλληλο από το να διατηρήσει αρχείο με τα απαιτούμενα στοιχεία της ταυτότητάς τους και της συναλλαγής ή ζητεί να εξαιρεθεί από την υποχρέωση να παράσχει τα στοιχεία του για καταγραφή ή τήρηση αρχείου με αυτά.
4.5. Ανοίγεται λογαριασμός στο όνομα πελάτη, φυσικού ή νομικού προσώπου, του οποίου η κατοικία ή ο τόπος εργασίας, ή η έδρα, αντίστοιχα, δεν είναι στην περιοχή που εξυπηρετείται από το κατάστημα.
5. Συναλλαγές σε μετρητά
5.1. Κάτοχος προσωπικού λογαριασμού καταθέσεων δεν εμφανίζεται στην τράπεζα, αλλά καταθέτει μεγάλα ποσά μέσω τρίτων ή αντιπρόσωποι εταιριών αποφεύγουν να έχουν προσωπική επαφή με το προσωπικό της τράπεζας.
5.2. Ένα πρόσωπο συνήθως χρησιμοποιεί Α.Τ.Μ. για να κάνει διάφορες καταθέσεις κάτω από το καθορισμένο ποσό.
8
5.3. Γίνεται κίνηση λογαριασμών με πολλές καταθέσεις μικρών ποσών και αναλήψεις μέσω μικρού αριθμού επιταγών μεγάλων ποσών, το δε υπόλοιπο των λογαριασμών παραμένει χαμηλό.
5.4. Ενεργοποιούνται αδρανείς λογαριασμοί, ιδίως με κινήσεις μέσω καταστημάτων διαφορετικών από αυτό στο οποίο τηρείται ο λογαριασμός.
5.5. Ανταλλάσσονται μεγάλες ποσότητες χαρτονομισμάτων μικρής ονομαστικής αξίας έναντι χαρτονομισμάτων μεγαλύτερης αξίας.
5.6. Γίνονται πολυάριθμες, διαδοχικές καταθέσεις μικρών ποσών των οποίων το ύψος είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Επιβαρυντικό πρέπει να θεωρείται και το γεγονός ότι κατατίθενται μεγάλα ποσά από μη καταμετρηθέντα και μη δεσμιδοποιημένα χαρτονομίσματα (χαρτονομίσματα σε ιμάντες ή τυλιγμένα σε λάστιχο γεγονός που δημιουργούν προβλήματα στο να αναγνωρισθούν και να καταμετρηθούν).
5.7. Γίνεται πληρωμή ή κατάθεση μετρητών, κάλυψη αγοράς τραπεζικών τραβηκτικών, χρηματικών εμβασμάτων ή άλλων διαπραγματεύσεων και άμεσα εμπορεύσιμων χρηματικών μέσων.
5.8. Παρουσιάζεται αδικαιολόγητη αύξηση του όγκου των συναλλαγών σε μετρητά σε ορισμένα υποκαταστήματα.
5.9. Γίνεται συχνή αλλαγή μετρητών/νομισμάτων από ένα νόμισμα σε άλλο.
5.10. Γίνεται συχνή εμφάνιση από τα ίδια πρόσωπα πλαστογραφημένων χαρτονομισμάτων, αξιόγραφων, ακάλυπτων επιταγών κ.λπ.
5.11. Ένας πελάτης αγοράζει αριθμό τραπεζικών επιταγών, χρηματικών εντολών ή ταξιδιωτικών επιταγών για μεγάλα ποσά, κάτω από το καθορισμένο όριο.
5.12. Πραγματοποιούνται καταθέσεις μέσω περισσότερων καταστημάτων της ίδιας τράπεζας ή από ομάδες ανθρώπων, που συναλλάσσονται με το ίδιο κατάστημα συγχρόνως.
5.13. Συναλλασσόμενοι, οι οποίοι διατηρούν πολλούς λογαριασμούς, καταθέτουν ποσά σε μετρητά σε κάθε έναν λογαριασμό, κατά τέτοιο τρόπο ώστε το συνολικό άθροισμα των ποσών αυτών να ανέρχεται σε μεγάλο ύψος.
5.14. Τηρούνται περισσότεροι λογαριασμοί, στους οποίους κατατίθενται συχνά μικροποσά τα οποία μεταφέρονται σε τακτά χρονικά διαστήματα σε έναν λογαριασμό στην ίδια ή σε άλλη τράπεζα.
9
5.15. Συναλλασσόμενοι χρησιμοποιούν ταυτόχρονα διαφορετικούς ταμειολογιστικούς υπαλλήλους για να ενεργούν συναλλαγές με μετρητά μεγάλων ποσών σε εγχώριο νόμισμα ή σε συνάλλαγμα.
6. Χρήση χρηματοθυρίδων
6.1. Ο πελάτης χρησιμοποιεί μια θυρίδα ή λογαριασμό θυρίδας αρκετά συχνά.
6.2. Γίνονται συχνές καταθέσεις μεγάλων ποσών με χρήση νυχτερινών χρηματοθυρίδων αποφεύγοντας την άμεση επαφή με την τράπεζα.
6.3. Χρηματοθυρίδες ανοίγονται όλο και περισσότερο ιδιαίτερα από ιδιώτες που δεν διαμένουν ή δεν εργάζονται στην περιοχή εγκατάστασης του Ε.Ι., παρά την ύπαρξη ανάλογων υπηρεσιών σε Ε.Ι. πιο κοντά σε αυτούς. Παρουσιάζεται δηλαδή αδικαιολόγητα υψηλή διακίνηση σφραγισμένων φακέλων που συχνά κατατίθενται και αποσύρονται. Επίσης, πελάτης νοικιάζει πολλαπλές θυρίδες για να φυλάξει μεγάλα χρηματικά ποσά, νομισματικά μέσα ή υψηλής αξίας περιουσιακά στοιχεία, αναμένοντας να τα ρευστοποιήσει, για την τοποθέτησή τους στο τραπεζικό σύστημα. Ομοίως, ανοίγει πολλούς τραπεζικούς λογαριασμούς θεματοφυλακής για να καταθέσει μεγάλα ποσά τίτλων, αναμένοντας πώληση και ρευστοποίησή τους, νομισματικά μέσα, μεταφορές κεφαλαίων (ή συνδυασμός όλων αυτών) με σκοπό να τα τοποθετήσει στο τραπεζικό σύστημα.
6.4. Θυρίδες χρησιμοποιούνται με ασυνήθιστο τρόπο π.χ. περισσότεροι ιδιώτες μπαίνουν, πιο συχνά (από το κανονικό), ή μεταφέρουν τσάντες ή κιβώτια που μπορούν να κρύψουν μεγάλα χρηματικά ποσά, νομισματικά μέσα ή μικρά αντικείμενα μεγάλης αξίας.
7. Διάφορα
7.1. Εκδηλώνεται ασυνήθης νευρικότητα στη συμπεριφορά προσώπων κατά τη διεξαγωγή της συναλλαγής.
7.2. Μεγάλα ποσά κατατίθενται σε μετρητά και μεγάλου αριθμού επιταγές εκδίδονται αντίστοιχα στο όνομα ατόμων ή/και επιχειρήσεων, που δεν έχουν συναφή εμπορική σχέση με την εταιρία.
7.3. Γίνεται συμψηφισμός πληρωμών με απαιτήσεις οι οποίες εξοφλούνται σε μετρητά την ίδια ή την προηγούμενη ημέρα.
7.4. Εξοφλείται λογαριασμός πελάτη με επιταγές μεγάλων ποσών έκδοσης τρίτου, οπισθογραφημένες υπέρ του πελάτη (χωρίς να διακρίνεται ύπαρξη εμπορικής συνεργασίας πελάτη-τρίτου).
10
7.5. Σημαντικές αυξήσεις παρουσιάζονται σε καταθέσεις μετρητών ή εμπορεύσιμων τίτλων από εταιρία ή επιχείρηση, με χρήση λογαριασμών πελατών της ή λογαριασμών εταιριών του ομίλου στον οποίο είναι ενταγμένη, ή λογαριασμών στο όνομα τρίτων ή εντολοδόχων, ιδίως αν αυτές οι καταθέσεις μεταφέρονται αμέσως σε άλλους λογαριασμούς καταθέσεων τρίτων φυσικών ή νομικών προσώπων.
7.6. Γίνεται ασυνήθης χρήση συνήθων τραπεζικών υπηρεσιών, όπως π.χ. αποφυγή μεταφοράς μεγάλων ποσών σε μορφές τοποθετήσεων για τις οποίες ο πελάτης θα απολάμβανε υψηλότερο επιτόκιο.
7.7. Νομισματικά μέσα κατατεθειμένα με ταχυδρομείο (e-mail) αριθμούνται διαδοχικά ή έχουν ασυνήθη σύμβολα ή σφραγίδες.
8. Δάνεια
8.1. Παρέχεται εγγύηση για δάνειο από εγγυητή, άγνωστο στην τράπεζα και χωρίς εμφανή οικονομική – οικογενειακή σχέση με τον δικαιούχο του δανείου.
8.2. Ο σκοπός του αιτούμενου δανείου είναι απροσδιόριστος με ταυτόχρονη επίδειξη προθυμίας για καταβολή μετρητών ως εγγύησης.
8.3. Πελάτες εξοφλούν προβληματικά δάνεια απρόσμενα ή λαμβάνουν λοιπές πιστοδοτήσεις σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά τη λήξη τους.
8.4. Υποβάλλεται αίτηση για τη λήψη δανείου με εμπράγματη εξασφάλιση περιουσιακά στοιχεία, που δεν έχουν εύλογη προέλευση ή είναι ασυμβίβαστα προς την οικονομική κατάσταση των αιτούντων.
8.5. Υποβάλλεται αίτηση από πελάτη για πιστοδότηση, όταν η προέλευση της ιδίας συμμετοχής είναι αδιαφανής ή αδικαιολόγητη.
9. Αγοραπωλησία τίτλων
9.1. Αγοράζονται τίτλοι μεγάλης αξίας, που κρατούνται από τα πιστωτικά ιδρύματα για φύλαξη, ενώ αυτή η αγορά δεν δικαιολογείται από τη δεδομένη οικονομική κατάσταση του δικαιούχου τους.
9.2. Αγοράζονται τίτλοι μεγάλης αξίας με μετρητά.
9.3. Αγοράζονται και πωλούνται συγκεκριμένοι τίτλοι χωρίς να υπάρχει εύλογη αιτία ή κάτω από ασυνήθεις συνθήκες.
11
10. Αλλαγές στις συναλλαγές από τράπεζα σε τράπεζα
10.1. Συναλλασσόμενοι διατηρούν λογαριασμούς σε αρκετά πιστωτικά ιδρύματα που λειτουργούν στην ίδια περιοχή και ειδικότερα όταν διαπιστώνεται συχνή ανάληψη ποσών από αυτούς τους λογαριασμούς, πριν από τη διενέργεια ενός εμβάσματος σε άλλη περιοχή.
10.2. Ο όγκος και η συχνότητα των καταθέσεων σε μετρητά αυξάνει ταχέως χωρίς να αυξάνονται αντίστοιχα οι εισροές από άλλες πηγές (εμβάσματα κλπ.)
10.3. Γίνεται σημαντική κυκλοφορία τίτλων μεγάλης ονομαστικής αξίας, η οποία δεν είναι αντιπροσωπευτική της περιοχής εγκατάστασης της τράπεζας.
10.4. Οι αλλαγές στις μορφές χρηματικών φορτίων / αποστολών μεταξύ των ανταποκριτριών τραπεζών είναι σημαντικές.
11. Ύποπτη συμπεριφορά υπαλλήλου
11.1. Υπάλληλος κάνει σπάταλο τρόπο ζωής που δεν μπορεί να δικαιολογηθεί από το μισθό του.
11.2. Υπάλληλος παραλείπει να συμμορφωθεί με αναγνωρισμένες πολιτικές, διαδικασίες και μεθόδους, ειδικώς στο private banking.
11.3. Υπάλληλος είναι απρόθυμος να πάρει άδεια.
12. Ξέπλυμα χρήματος μέσω του Διεθνούς Εμπορίου
[12.1. Υπέρ (ή υπό) τιμολόγηση προϊόντων και υπηρεσιών, μέσω διαφόρων τεχνικών όπως π.χ. παραπλανητικής περιγραφής του εμπορευόμενου προϊόντος ή υπηρεσίας.
12.2. ¨Έκδοση πολλών τιμολογίων για το ίδιο εμπόρευμα ή υπηρεσία.
12.3. Υπερεκτίμηση ή υποεκτίμηση της ποσότητας του προϊόντος ή της υπηρεσίας, αναφέρεται συνήθως στα «φορτία φαντάσματα».]
12
Β. ΎΠΟΠΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΥΠΟΔΗΛΩΝΕΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
1. Δραστηριότητα ασύμβατη με την εργασία ή τη δραστηριότητα (επιχειρηματική ή άλλη) του πελάτη
1.1. Κεφάλαια παράγονται από μια επιχείρηση που ιδιοκτήτες της είναι πρόσωπα της ίδιας καταγωγής ή από μια επιχείρηση στην οποία αναμιγνύονται πρόσωπα της ίδιας καταγωγής από χώρες υψηλού κινδύνου (π.χ. χώρες καθορισμένες από εθνικές αρχές και τη FATF ως μη συνεργάσιμες).
1.2. Η δηλωμένη απασχόληση του πελάτη δεν είναι ανάλογη με τον τόπο ή το επίπεδο της δραστηριότητάς του.
1.3. Πρόσωπα αναμεμιγμένα σε χρηματικές συναλλαγές χρησιμοποιούν μια διεύθυνση ή αριθμό τηλεφώνου, ειδικώς όταν η διεύθυνση είναι επίσης στην έδρα της επιχείρησης ή δεν φαίνεται να αντιστοιχεί με το δηλωθέν επάγγελμα (π.χ. σπουδαστής, άνεργος ή αυτοαπασχολούμενος).
1.4. Αναφορικά με τις μη κερδοσκοπικές ή φιλανθρωπικές οργανώσεις, οι οικονομικές συναλλαγές γίνονται χωρίς να υπάρχει εύλογος οικονομικός σκοπός ή στις συναλλαγές αυτές φαίνεται να μην υπάρχει σύνδεσμος μεταξύ της δηλωθείσης δραστηριότητας του οργανισμού και των άλλων συμβαλλόμενων μερών.
1.5. Μια τραπεζική θυρίδα ανοίγεται εκ μέρους μιας εμπορικής επιχείρησης όταν η επιχειρηματική δραστηριότητα του πελάτη είναι άγνωστη ή τέτοια που να μην δικαιολογεί τη χρήση της θυρίδας.
2. Ηλεκτρονική μεταφορά κεφαλαίων
2.1. Ένας μεγάλος αριθμός μεταφορών εισερχομένων ή εξερχομένων κεφαλαίων λαμβάνει χώρα μέσω ενός επιχειρηματικού λογαριασμού και εμφανίζεται να μην υπάρχει εύλογος επιχειρηματικός ή άλλος οικονομικός σκοπός για τις μεταφορές αυτές, ειδικώς όταν αυτή η δραστηριότητα αφορά σε περιοχές υψηλού κινδύνου.
2.2. Μεταφορές κεφαλαίων γίνονται σε μικρά ποσά, με προφανή προσπάθεια να αποφευχθεί η πιστοποίηση της ταυτότητας του πελάτη ή οι απαιτήσεις καταγραφής των στοιχείων της συναλλαγής.
2.3. Εμβάσματα δεν περιλαμβάνουν πληροφορίες για τον εντολέα ή το πρόσωπο εξ’ ονόματος του οποίου εκτελείται η συναλλαγή, όταν η αναφορά των πληροφοριών αυτών πρέπει να αναμένεται.
13
2.4. Πολλαπλοί προσωπικοί και επιχειρηματικοί λογαριασμοί ή λογαριασμοί στο όνομα μη κερδοσκοπικών ή φιλανθρωπικών οργανώσεων, χρησιμοποιούνται για να συλλέγονται και να διοχετεύονται κεφάλαια σε ένα μικρό αριθμό ξένων πραγματικών δικαιούχων, προσώπων και επιχειρήσεων, ειδικώς δε σε περιοχές υψηλού κινδύνου.
2.5. Συναλλαγές σε ξένο νόμισμα (συνάλλαγμα) εκτελούνται εξ’ ονόματος ενός πελάτη από τρίτο μέρος, ακολουθούμενες από μεταφορά κεφαλαίων σε περιοχές που δεν έχουν φανερή επιχειρηματική σύνδεση με τον πελάτη ή σε χώρες υψηλού κινδύνου.
3. Άλλες συναλλαγές συνδεδεμένες με το ζήτημα
3.1. Πελάτης εμπλέκεται σε εμπορικές συναλλαγές, με περιοχές υψηλού κινδύνου, όταν δεν φαίνεται να υπάρχουν εύλογοι επιχειρηματικοί λόγοι για διενέργεια συναλλαγών με αυτές τις περιοχές.
3.2. Ανοίγονται λογαριασμοί από Ε.Ι. προερχόμενες από περιοχές υψηλού κινδύνου.
3.3. Κεφάλαια στέλνονται ή λαμβάνονται μέσω διεθνούς μεταφοράς από ή προς περιοχές υψηλού κινδύνου (π.χ. εμβάσματα μη νόμιμων μεταναστών σε δουλεμπόρους).
3.4. Χρησιμοποίηση παρατραπεζικού συστήματος (underground banking, hawala κλπ).
Τα ελεγκτικά όργανα της Τράπεζας της Ελλάδος αξιολογούν την προσαρμογή της παραπάνω τυπολογίας, με βάση την εμπειρία και τη φύση των συναλλαγών των Ε.Ι.