Εποχή των αυτοματοποιημένων δολοφονιών τα drones του Ισραήλ

Εποχή των αυτοματοποιημένων δολοφονιών τα drones του Ισραήλ

Πηγή: Sebastian Ben Daniel (John Brown)* – +972Magazine

Στις 4 Σεπτεμβρίου, ο ισραηλινός στρατός εξαπέλυσε μια επιδρομή στον προσφυγικό καταυλισμό της Τζενίν για πρώτη φορά από την ευρείας έκτασης εισβολή του δύο μήνες νωρίτερα, ως τμήμα μιας επιχείρισης για τη σύλληψη αρκετών μελών της Χαμάς. Κατά την ανταλλαγή πυρών, ο στρατός ανέπτυξε ένα Rafael SPIKE FireFly — γνωστό ως μη επανδρωμένο αεροσκάφος «αυτοκτονίας» ή «καμικάζι» — για να χτυπήσει Παλαιστίνιους ενόπλους στην περιοχή.

Η επίθεση σηματοδότησε την πιο πρόσφατη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών μάχης στην Τζενίν, υποδηλώνοντας την αυξημένη παρουσία των μηχανών αυτών στις ισραηλινές επιχειρήσεις στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη.

Ο ισραηλινός στρατός χρησιμοποιεί οπλισμένα drones εδώ και δεκαετίες για να εκτελέσει, μεταξύ άλλων, εξωδικαστικές εκτελέσεις. Όμως μέχρι το προηγούμενο έτος, απαγορευόταν επισήμως να δημοσιεύεται αυτό το βασικό γεγονός στα ισραηλινά ΜΜΕ· μονάχα στις 20 Ιουλίου 2022 άλλαξε την πολιτική της η ισραηλινή στρατιωτική λογοκρισία.

Η μακροχρόνια αυτή απαγόρευση βοήθησε να καταπνιγεί η δημόσια συζήτηση στο Ισραήλ για την ηθικότητα αυτών των drones, την ώρα που τέτοιες ζωηρές συζητήσεις διεξάγονται σε άλλα μέρη του κόσμου, ειδικά γύρω από τη χρήση τους από τον στρατό των ΗΠΑ.

Μια έρευνα του +972 και του Local Call αποκαλύπτει τρεις υποθέσεις — μία κατά τη διάρκεια της Επιχείρισης «Προστατευτική Αιχμή» το 2014 και δύο κατά την Επιχείριση «Φύλακας των Τειχών» το 2021 — στις οποίες εννέα Παλαιστίνιοι άμαχοι, συμπεριλαμβανομένων πέντε παιδιών, σκοτώθηκαν ως αποτέλεσμα πυραύλων που εκτοξεύτηκαν από μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Στη μία περίπτωση ξεκίνησε ποινική έρευνα, αλλά κανείς δεν διώχθηκε. Στις άλλες δύο υποθέσεις, αξιωματικοί δέχθηκαν επίπληξη, αλλά ο στρατός δεν ξεκίνησε έρευνα.

Ένα ανοιχτό μυστικό

Ο ισραηλινός στρατός ξεκίνησε να χρησιμοποιεί drones στις αρχές της δεκαετίας του 1980 στον Λίβανο προτού αυτά ονομαστούν «μη επανδρωμένα αεροσκάφη» (unmanned aerial vehicles – UAVs), ονομασία που αποσκοπούσε στην υποδήλωση μιας πιο ανθρώπινης μεθόδου δολοφονίας. Στα πιο πρόσφατα χρόνια, ο στρατός έχει χρησιμοποιήσει αυτά τα όπλα για να εκτελέσει χιλιάδες επιθέσεις στη Λωρίδα της Γάζας, και πιο πρόσφατα στην Τζενίν.

Για δεκαετίες, αυτά τα όπλα ήταν ένα «ανοιχτό μυστικό», με ολόκληρο τον κόσμο — και σίγουρα τους Παλαιστίνιους — να γνωρίζουν πολύ καλά για τη χρήση τους. Ωστόσο όλο αυτό το διάστημα, ήταν τεχνικά απαγορευμένο να γίνεται αναφορά για αυτά στην ισραηλινή κοινή γνώμη, παρά το γεγονός πως κι εκείνοι γνώριζαν ότι αυτά τα όπλα υπήρχαν.

Η ίδια η ισραηλινή Αεροπορία (IAF) καυχιόταν για τα επιθετικά drones σε πολλές από τις δημοσιεύσεις της (η IAF δεν υπόκειται στη στρατιωτική λογοκρισία, η οποία συχνά αναδιατυπώνει ή λογοκρίνει τη δημοσίευση αυτού που θεωρεί ευαίσθητο υλικό σχετικά με τις δραστηριότητες του στρατού στον ισραηλινό Τύπο).

Το 2014, για παράδειγμα, το περιοδικό της IAF δήλωνε πως το UAV Hermes 900, κατασκευασμένο από την εταιρεία Elbit Systems, «έχει ένα πρόσθετο επιχειρησιακό πλεονέκτημα επί των παλαιότερων αεροσκαφών, καθώς μπορεί να κουβαλήσει πολλαπλά MTAs (ειδικό φορτίο), επιτρέποντάς του να εκτελεί πολλαπλές αποστολές σε μία εξόρμηση» (η ακριβής φύση του φορτίου δεν αναφερόταν). Σε ένα επίσημο βίντεο στα αγγλικά από το υπουργείο Άμυνας για πωλήσεις στο εξωτερικό, παρουσιάστηκε επίσης πώς το Hermes 900 βομβαρδίζει τους στόχους του, με έμφαση στο ότι η αποτελεσματικότητά του ήταν αποδεδειγμένη στη μάχη.

Το 2022 οι πωλήσεις τέτοιων όπλων από το Ισραήλ αποτελούσαν το ένα τέταρτο από όλες τις αμυντικές του εξαγωγές, που κορυφώθηκαν στα 12,5 δισ. δολάρια το περασμένο έτος. Πρόσφατα, στον απόηχο ανησυχιών για τις επιπτώσεις της δικαστικής αναθεώρησης στην ισραηλινή οικονομία, ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου και ο υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριχ ισχυρίστηκαν πως η αμυντική βιομηχανία «ξεχειλίζει από παραγγελίες» για όπλα, και πως αυτές οι εξαγωγές θα επέτρεπαν στην κυβέρνηση να κρατήσει το κεφάλι της πάνω από το νερό, οικονομικά μιλώντας.

Οι δεσμοί μεταξύ του ισραηλινού στρατού και της ιδιωτικής αμυντικής βιομηχανίας είναι τόσοι θερμοί που η αεροπορία έχει διαμοιράσει βίντεο που υμνούν τα θαύματα των drones της Elbit. Κατά την επίθεση στη Γάζα το 2014, το Ισραήλ έσπευσε να «δοκιμάσει στη μάχη» το μοντέλο Hermes 900 της Elbit, διευκολύνοντας σημαντικά τις πωλήσεις του αεροσκάφους.

Για τους Παλαιστίνιους στη Γάζα, η χρήση τέτοιων drones σίγουρα δεν είναι μυστικό. Πράγματι, είναι δύσκολο να βρει κανείς έναν κάτοικο της Λωρίδας που να μην αναγνωρίζει το μοναδικό βουητό αυτών των μηχανημάτων.

Στις αρχές του 2014 ο Ατέφ Αμπού Σαΐφ, υπουργός Πολιτισμού της Παλαιστινιακής Αρχής και τότε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αλ-Αζάρ στη Γάζα, δημοσίευσε τη μελέτη «Άγρυπνος στη Γάζα» (Sleepless in Gaza), που ανέλυε τη χρήση του αεροσκάφους ενάντια στους κατοίκους της Γάζας από το 2009. Σύμφωνα με τα ευρήματά του, το Ισραήλ πραγματοποίησε 42 επιθέσεις με drone κατά την «Επιχείριση Χυτό Μολύβι» του 2008-9, σκοτώνοντας 87 άτομα, μεταξύ των οποίων 29 παιδιά, και τραυματίζοντας ακόμα 73 ανθρώπους. Τα UAVs αργότερα σκότωσαν 36 Παλαιστίνιους κατά την επίθεση στη Γάζα το 2012, δύο τρίτα εκ των οποίων ήταν άμαχοι.

Περιορισμός της δημόσιας συζήτησης

Στις Ηνωμένες Πολιτείες και αλλού, η χρήση τέτοιων όπλων για εξωδικαστικές εκτελέσεις έχει προκαλέσει ηθικά και νομικά ερωτήματα, μεταξύ άλλων και για το κατά πόσο η φθηνότερη εκπαίδευση και χρήση των drones — σε σύγκριση με την εκπαίδευση και χρήση ενός πιλότου — σημαίνει πως αυτές οι μηχανές χρησιμοποιούνται επίσης υπερβολικά, με αποτέλεσμα να καθιστούν «φτηνές» τις ζωές αυτών που σκοτώνουν.

Επιπρόσθετα, τι σημαίνει πως οι χειριστές που πραγματοποιούν τις επιθέσεις με drones δεν έχουν σχεδόν καθόλου αυτονομία για να αποφασίσουν την εκτέλεση, εκτός από τον ακριβή χρονισμό του χτυπήματος; Και πόσοι άμαχοι σκοτώνονται σε τέτοιου είδους επιθέσεις;

Η απαγόρευση της στρατιωτικής λογοκρισίας για συζήτηση τέτοιων ερωτημάτων εμπόδισε να διεξαχθεί αυτού του είδους ο ηθικός διάλογος, ενώ παράλληλα σταμάτησε τους ρεπόρτερ από το να ερευνήσουν τις δολοφονίες αμάχων στα χτυπήματα με drones, είτε σχεδιασμένα είτε κατά λάθος. Με αυτόν τον τρόπο, η ισραηλινή κοινή γνώμη αποκλείστηκε ουσιαστικά από το να αμφισβητήσει ένα από τα κύρια μέσα εφαρμογής βίας του στρατού, ειδικά στον κατεχόμενο πληθυσμό.

Ακόμα κι έπειτα από την άρση της απαγόρευσης πριν από έναν χρόνο, πολλά από τα ισραηλινά ΜΜΕ ξεκίνησαν μια προληπτική καμπάνια περιορισμού της δημόσιας συζήτησης για τη χρήση των UAVs στις εξωδικαστικές δολοφονίες. Δημοσιεύματα που πανηγύριζαν για την άρση της λογοκρισίας επίσης υμνούσαν τις αρετές και την αισθητική αυτών των μηχανημάτων, ενώ παρέλειπαν να συζητήσουν τους αριθμούς των νεκρών, την αποσύνδεση των χειριστών από τις πράξεις τους, και την ηθική αυτών των όπλων. Το ερώτημα του κατά πόσο είναι καν ορθό να χρησιμοποιούνται αυτές οι μηχανές δεν τέθηκε.

Είναι πολύ πιθανό η άρση της λογοκρισίας να είναι ένα «δοκιμαστικό μπαλόνι», σε μια στιγμή που η χρήση των drones επιταχύνεται ραγδαία. Διεθνή μέσα έχουν αναφέρει πως το Ισραήλ έχει ήδη ξεκινήσει να αναπτύσσει drones που χρησιμοποιούν το λογισμικό Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) της Elbit, Legion-X. Τον Μάιο του 2021, το Ισραήλ αποκάλεσε την επίθεσή του στη Γάζα «τον πρώτο παγκοσμίως πόλεμο ΤΝ».

Ένα πρόσφατο άρθρο του Bloomberg αποκάλυψε πως ο ισραηλινός στρατός χρησιμοποιεί επίσης ΤΝ για την επιλογή στόχων και την «ενοχοποίησή» τους, χρησιμοποιώντας το λογισμικό Fire Factory του ισραηλινού κατασκευαστή όπλων Rafael. Αν και υπάρχει ανθρώπινη συμμετοχή στην έγκριση των στόχων, αυτοί επιλέγονται από αλγόριθμους που θεωρούνται «μαύρο κουτί» — που σημαίνει πως όποιος εγκρίνει την επίθεση δεν μπορεί να γνωρίζει τι πληροφορίες οδήγησαν στην ποινικοποίηση του στόχου.

Η δημόσια σιωπή έπειτα από την εμφάνιση στο φως όλων αυτών των πληροφοριών είναι βολική για όλους τους εμπλεκόμενους. Οι εταιρείες όπλων καταφέρνουν να δημοσιοποιήσουν τα πλεονεκτήματα της χρήσης των drones τους χωρίς να υπόκεινται σε κριτική· το ίδιο ισχύει για το υπουργείο Άμυνας και τον στρατό, σχεδόν εξασφαλίζοντας τη μετάβαση σε φτηνά, αυτόνομα, και άμεσα διαθέσιμα όπλα. Στο παρόν πολιτικό κλίμα, με τους Ισραηλινούς πιλότους να αρνούνται να εκτελέσουν αποστολές λόγω της δικαστικής αναθεώρησης, η χρήση των οπλισμένων UAVs είναι ιδιαίτερα ελκυστική για το κατεστημένο ασφαλείας.

Ακριβώς για αυτόν τον λόγο είναι τόσο επικίνδυνο για την ισραηλινή κοινή γνώμη να αφήνει τη συζήτηση γύρω από τα drones στους κατασκευαστές όπλων και τους στρατηγούς πίσω από κλειστές πόρτες.

Ένα «άψογο» χτύπημα που σκότωσε τέσσερα παιδιά

Ένα από τα πιο διαβόητα περιστατικά από την επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα το 2014 ήταν ένα χτύπημα που σκότωσε τέσσερα παιδιά Παλαιστινίων σε μια παραλία. Στις 16 Ιουλίου 2014, λίγο αφότου ξεκίνησε η στρατιωτική επιχείριση του Ισραήλ, αρκετά παιδιά της οικογένειας Μπακρ, ηλικίας μεταξύ 9 και 11 ετών, βγήκαν να παίξουν ποδόσφαιρο δίπλα στη θάλασσα, κατά τη διάρκεια μιας ανάπαυλας των επιθέσεων στην περιοχή.

Γύρω στις 4μ.μ., κάποια από τα παιδιά μπήκαν σε ένα κοντέινερ στην παραλία, οπότε και δέχθηκαν επίθεση από πύραυλο, που σκότωσε ένα από αυτά. Τα παιδιά που επέζησαν έτρεξαν μακριά, και χτυπήθηκαν από έναν δεύτερο πύραυλο αφότου απομακρύνθηκαν από το κοντέινερ.

Τέσσερα παιδιά — Αχέντ Ατέφ Μπακρ, 9 ετών, Ζακαρία Αχέντ Σούμπχι Μπακρ, 10 ετών, Μοχάμεντ Ραμέζ Ιζάτ Μπακρ, 11 ετών, και Ισμαΐλ Μοχάμεντ Σούμπχι Μπακρ, 9 ετών — έχασαν τη ζωή τους στην επίθεση, και άλλα τέσσερα από την ίδια οικογένεια τραυματίστηκαν. Σύμφωνα με την έρευνα, αυτή ήταν μόλις μία από «πολλές εκατοντάδες» τέτοιες επιθέσεις.

Δύο drones συμμετείχαν στην επίθεση: ένα για φωτογράφιση και ένα άλλο για επίθεση. Σύμφωνα με εσωτερική έρευνα της στρατιωτικής αστυνομίας, ένα drone Hermes 450 αιωρούνταν επί τέσσερις ώρες πάνω από τον στόχο, κοντά στην παραλία. Ένας Ισραηλινός αξιωματικός της ναυτικής υπηρεσίας πληροφοριών, ο Ε., ισχυρίστηκε πως το κοντέινερ αναγνωρίστηκε πως ανήκε σε μία ναυτική μονάδα της Χαμάς που είχε εκτελέσει επιχείριση σε μια παραλία στο νότιο Ισραήλ. Ο Ε. εξήγησε πως υπήρχαν πληροφορίες πως μια συνάντηση κάποιας δύναμης της Χαμάς επρόκειτο να λάβει χώρα εκεί.

Ένας αξιωματικός των υπηρεσιών πληροφοριών του στρατού κατέθεσε στο τμήμα ποινικών ερευνών της Στρατιωτικής Αστυνομίας πως ο στόχος είχε ερευνηθεί πριν από χρόνια και ισχυρίστηκε πως το γεγονός ότι τα παιδιά έτρεξαν κι έπειτα επιβράδυναν σε βάδισμα ήταν ύποπτο, διότι βάσει «προηγούμενης εμπειρίας», οι μαχητές βαδίζουν με αυτόν τον τρόπο όταν δεν θέλουν να φανούν ύποπτοι.

Ο αξιωματικός είπε επίσης πως σε υποθέσεις όπου εμπλέκεται ανώτερος στόχος, είναι πιθανό να ληφθεί άδεια για την εξαπόλυση χτυπήματος που θα έπληττε επίσης «μη αναμεμειγμένους» άμαχους. Εδώ, πάντως, δεν είχε δοθεί τέτοια άδεια, κάτι που σημαίνει πως ο στόχος στην παραλία της Γάζας δεν είχε οριστεί ως «ανώτερος».

Σύμφωνα με όσους κατέθεσαν, το χτύπημα ήταν «άψογο», και βασίστηκε σε ισχυρές πληροφορίες ισότιμες με αυτές κάθε άλλου χτυπήματος. Οι αξιωματικοί που κατέθεσαν είπαν πως εάν ένα φερόμενο έγκλημα πληροί το τεστ αληθοφάνειας και η επίθεση είναι πιθανό να σκοτώσει εχθρικούς δρώντες, τότε το χτύπημα είναι ενδεδειγμένο.

Τα στοιχεία στην περίπτωση των παιδιών της οικογένειας Μπακρ δείχνουν μια ακραία περίπτωση αυτού που ονομάζεται «χτύπημα υπογραφής», όπου ενυπάρχει αβεβαιότητα για την ακριβή ταυτότητα των στόχων, όμως το αντιληπτό μοτίβο συμπεριφοράς τους είναι αρκετό για να νομιμοποιήσει ένα χτύπημα. Στην περίπτωση των αγοριών αυτών, ήταν η είσοδός τους στο κοντέινερ — το οποίο είχε, χρόνια νωρίτερα, αναγνωριστεί ότι ανήκε στη ναυτική δύναμη της Χαμάς — που κρίθηκε επαρκής για να γίνουν στόχοι. Αυτή η υπόθεση καθοδήγησε επίσης το δεύτερο χτύπημα δευτερόλεπτα αργότερα, για την οποία δεν ζητήθηκε έγκριση — κάτι που, στα μάτια των αξιωματικών του στρατού, δεν ήταν ασυνήθιστο.

«Νομίζω πως οι φιγούρες είναι ναυτικοί κομάντο της Χαμάς που έρχονται να συλλέξουν εξοπλισμό και πιθανώς να φύγουν με σκάφη σε προετοιμασία για μια επίθεση κατά του Κράτους του Ισραήλ», κατέθεσε ένας ανώτερος ναυτικός αξιωματικός. Ο στρατός ήθελε επίσης να «απαιτήσει ένα τίμημα» από τη ναυτική δύναμη της Χαμάς για τη διείσδυση σε ισραηλινή παραλία αρκετές μέρες νωρίτερα, που είναι και ο λόγος για τον οποίο το κοντέινερ έγινε προτεραιότητα για επίθεση. Με άλλα λόγια, τα παιδιά που σκοτώθηκαν στην επίθεση δεν αναγνωρίστηκαν ως μια «ωρολογιακή βόμβα», αλλά μάλλον στοχοποιήθηκαν ως εκδίκηση για μια επιχείριση της Χαμάς. (ΣΑΝ ΤΑ ΑΝΤΙΠΟΙΝΑ ΤΩΝ ΝΑΖΙ ΣΤΟΝ 2ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ)

Παράπλευρες απώλειες

Δεδομένου πως, σύμφωνα με τα στοιχεία, το Ισραήλ είχε βομβαρδίσει το κοντέινερ την προηγούμενη ημέρα, είναι αμφίβολο κατά πόσο μαχητές της Χαμάς θα επέστρεφαν στο ίδιο ακριβώς σημείο μια μέρα αργότερα. Είναι επίσης αμφίβολο αφού ανατινάχθηκε μια ημέρα νωρίτερα κατά πόσο, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς, το κοντέινερ είχε περιφραχθεί. Κανείς από όσους ανακρίθηκαν για την έρευνα δεν απάντησε σε αυτά τα ερωτήματα.

Ένας από τους ανθρώπους που ανακρίθηκε ισχυρίστηκε πως ακόμα κι έπειτα από την επανεξέταση των εικόνων από το πρώτο drone, δεν ήταν δυνατό να γνωρίζει κανείς πως οι φιγούρες που έβλεπαν ήταν παιδιά. «Είναι πολύ δύσκολο να αναγνωρίσεις παιδιά διότι κοιτάζουμε την περιοχή από κάθετη οπτική γωνία, από ψηλά», είπαν.

Ο Μ., ένας αξιωματικός της αεροπορίας, είπε πως η επίθεση έλαβε ιδιαίτερη προσοχή διότι ήταν μια από τις πρώτες που πραγματοποιήθηκαν με το Hermes 900, που είχε τεθεί για πρώτη φορά σε υπηρεσία την ημέρα πριν τα χτυπήματα στην παραλία. Σε εκείνο το σημείο, ο στρατός δεν είχε οργανωμένη βιβλιογραφία για το πώς να χειρίζεται τα drones στη μάχη, και θα περνούσαν αρκετά χρόνια πριν την τακτική χρήση τους.

Η έρευνα του στρατού για το θάνατο των αγοριών της οικογένειας Μπακρ, όπως και όλες οι ισραηλινές έρευνες για τις δολοφονίες αμάχων κατά την επίθεση στη Γάζα το 2014, έκλεισε χωρίς να ασκηθεί δίωξη — παρά το γεγονός ότι τα στατιστικά στοιχεία του ίδιου του στρατού έδειξαν ότι 369 παιδιά Παλαιστινίων σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια της επιχείρησης, τα περισσότερα από αυτά σε αεροπορικές επιδρομές. Είναι άγνωστο πόσοι από αυτούς τους θανάτους προήλθαν από επιθέσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο στρατός έκρινε ότι το στρατιωτικό πλεονέκτημα που θα αποκομιζόταν από τη θανάτωση του κύριου στόχου υπερέβαινε την απώλεια ζωών αμάχων, οι οποίοι ήταν γνωστό ότι θα βλάπτονταν κατά την εκτέλεση της επίθεσης. Ωστόσο, σε συνομιλίες με το Local Call, οι χειριστές μη επανδρωμένων αεροσκαφών αποκάλυψαν ότι είναι ακριβώς αυτές οι επιθέσεις — αυτές όπου γνωρίζουν εκ των προτέρων ότι θα χτυπήσουν αμάχους, παρά όσες περιλαμβάνουν λάθη — που απαιτούν τον μεγαλύτερο ψυχικό φόρο.

Η διαφορά μεταξύ των «κανονικών» και των μη επανδρωμένων χτυπημάτων δεν έγκειται μόνο στη θέση του στρατιώτη που πραγματοποιεί την επίθεση, αλλά και στη φύση και τον αριθμό των στόχων. Το έγκλημα διαπράττεται πολύ πριν από την πραγματική δολοφονία, και σχεδόν κανείς στην αλυσίδα διοίκησης, από τον διοικητή μέχρι τον χειριστή, δεν έχει μεγάλη διακριτική ευχέρεια στο θέμα. Η αυτονομία τους είναι εξαιρετικά περιορισμένη, επειδή λαμβάνουν τις πληροφορίες τους από άλλες πηγές. Συχνά χρησιμοποιούνται ως ανθρώπινη σφραγίδα kosher για τη δολοφονία.

Μια περίπτωση λανθασμένης αναγνώρισης – και άλλη μια

Επτά χρόνια αργότερα, κατά τη διάρκεια της επίθεσης στη Γάζα τον Μάιο του 2021, ισραηλινά drones σκότωσαν πέντε αμάχους στη Γάζα σε δύο διαφορετικά περιστατικά.

Σύμφωνα με έρευνα του Local Call, στο πρώτο, που έλαβε χώρα στις 12 Μαΐου 2021, ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος της IAF βομβάρδισε ένα όχημα, σκοτώνοντας τέσσερα άτομα που είχαν λανθασμένα αναγνωριστεί ως πράκτορες της Χαμάς. Ο ισραηλινός στρατός δημοσίευσε πλάνα από την επίθεση. Τα θύματα — Αατέφ αλ-Μπαράουι, Ναέλ αλ-Μπαράουι, Ουαέλ αλ-Γκάουλα και Ταλάατ Αγκά — ήταν αγρότες που φόρτωναν ροδάκινα στο όχημά τους στη βόρεια Γάζα. Ο εκπρόσωπος του IDF επιβεβαίωσε στο Local Call ότι οι τέσσερις ήταν αθώοι — ήταν μεταξύ των 46 ανθρώπων που σκοτώθηκαν στη Γάζα εκείνη την ημέρα, οι μισοί από τους οποίους ήταν άμαχοι.

Το δεύτερο περιστατικό συνέβη μια εβδομάδα αργότερα, όταν η 10χρονη Ντίμα Ασαλίγια, κάτοικος της Τζαμπαλίγια, σκοτώθηκε από μη επανδρωμένη αεροπορική επιδρομή δίπλα στο σπίτι της. Προφανώς είχε αναγνωριστεί λανθασμένα ως στέλεχος της Χαμάς. Η μητέρα της κατέθεσε ότι η Ασαλίγια είχε σταλεί να φέρει μια κατσαρόλα από το σπίτι της αδελφής της, περίπου 50 μέτρα από το σπίτι τους, όταν χτύπησε ο πύραυλος. Από τα διαθέσιμα στοιχεία, δεν υπήρχαν στόχοι της Χαμάς γύρω της. Εναντίον των αξιωματικών ελήφθησαν πειθαρχικά μέτρα, αλλά δεν κινήθηκε ποινική έρευνα.

Σύμφωνα με πληροφορίες, μη επανδρωμένα αεροσκάφη χρησιμοποιήθηκαν επίσης στη στρατιωτική επιχείρηση στον προσφυγικό καταυλισμό της Τζενίν τον Ιούλιο, σε ένα ιδιαίτερα πυκνό περιβάλλον. Ωστόσο, η ισραηλινή κοινή γνώμη — που έμεινε σχεδόν εξ ολοκλήρου στο σκοτάδι σχετικά με τη φύση των επιθέσεων — ήταν και πάλι βουβή για τις επιθέσεις και κανείς δεν αμφισβήτησε την ηθική της χρήσης αυτών των μηχανημάτων. Λίγοι αναρωτήθηκαν ακόμη και για το νόημα αυτών των επαναλαμβανόμενων γύρων, ή αν οι εκτεταμένες δολοφονίες θα παρείχαν απλώς καύσιμο για την επόμενη αναζωπύρωση.

Σε ό,τι αφορά τον ισραηλινό στρατό και τα μέσα ενημέρωσης, η αποτροπή έχει αποκατασταθεί και οι εξαγωγές μη επανδρωμένων αεροσκαφών θα συνεχίσουν να αυξάνονται. Καθώς όμως βρισκόμαστε στο κατώφλι μιας εποχής πλήρως αυτοματοποιημένων δολοφονιών, πρέπει να κάνουμε αυτή τη συζήτηση — όχι μόνο στο όνομα των Παλαιστινίων που σκοτώθηκαν και τραυματίστηκαν από τις επιδρομές των drones, αλλά και λόγω του αντίκτυπού της στην ισραηλινή κοινωνία και της δυνατότητας αυτών των εργαλείων να εξυπηρετήσουν ένα όλο και πιο αυταρχικό καθεστώς.

Απαντώντας σε αίτημα για σχολιασμό, ο εκπρόσωπος του IDF δήλωσε: «Ο στρατός διερευνά διεξοδικά τους ισχυρισμούς για βλάβες σε όσους δεν συμμετέχουν [στις μάχες]. Εν τω μεταξύ, οι ένοπλες δυνάμεις αντλούν διδάγματα από τις επιχειρησιακές δραστηριότητές τους σε συνεχή βάση και τα ενσωματώνουν στην εκπαίδευση και τις διαδικασίες μάχης, μεταξύ άλλων για να ελαχιστοποιήσουν τη βλάβη σε μη εμπλεκόμενα [άτομα] και να γίνουν πιο αποτελεσματικές επιχειρησιακά».

«Από την επιχείρηση “Προστατευτική Αιχμή”, οι ένοπλες δυνάμεις έχουν βελτιώσει τις ικανότητές τους για παρατήρηση και συλλογή πληροφοριών και έχουν προβεί σε προσαρμογές στις μεθόδους ποινικοποίησης των στόχων τους, με στόχο να μειώσουν όσο το δυνατόν περισσότερο τη βλάβη σε μη εμπλεκόμενα [άτομα] κατά τη διάρκεια επιθέσεων κατά τρομοκρατικών οργανώσεων που δρουν σε κατοικημένες περιοχές, όπως προκύπτει από τις επιχειρήσεις στη Λωρίδα της Γάζας που έλαβαν χώρα τα τελευταία χρόνια».

*Ο Sebastian Ben Daniel (John Brown) είναι Ισραηλινός ακαδημαϊκός και μπλόγκερ.