Χρόνος ανάγνωσης: 5 λεπτά
Γάζα:Γιατί το Ισραήλ θέλει να διαγράψει την ιστορία για τον πόλεμο?
Γάζα:Γιατί το Ισραήλ θέλει να διαγράψει την ιστορία για τον πόλεμο?

Γάζα:Γιατί το Ισραήλ θέλει να διαγράψει την ιστορία για τον πόλεμο?

Στις 24 Οκτωβρίου, μια δήλωση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες προκάλεσε την έντονη αντίδραση του Ισραήλ. Κατά την ομιλία του στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, ο επικεφαλής του ΟΗΕ είπε ότι ενώ καταδίκασε με τον πιο έντονο τρόπο τη σφαγή που διέπραξε η Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, ήθελε να υπενθυμίσει στον κόσμο ότι δεν έγινε στο κενό. Εξήγησε ότι δεν μπορεί κανείς να διαχωρίσει 56 χρόνια κατοχής από την ενασχόλησή μας με την τραγωδία που εκτυλίχθηκε εκείνη την ημέρα.

Η ισραηλινή κυβέρνηση έσπευσε να καταδικάσει τη δήλωση. Ισραηλινοί αξιωματούχοι ζήτησαν την παραίτηση του Γκουτέρες, υποστηρίζοντας ότι υποστήριξε τη Χαμάς και δικαιολόγησε τη σφαγή που έκανε. Τα ισραηλινά μέσα μαζικής ενημέρωσης ανέβηκαν επίσης, υποστηρίζοντας μεταξύ άλλων ότι ο αρχηγός του ΟΗΕ « έχει επιδείξει έναν εκπληκτικό βαθμό ηθικής χρεοκοπίας».

Αυτή η αντίδραση υποδηλώνει ότι ένας νέος τύπος ισχυρισμών για αντισημιτισμό μπορεί τώρα να είναι στο τραπέζι. Μέχρι τις 7 Οκτωβρίου, το Ισραήλ είχε πιέσει ώστε ο ορισμός του αντισημιτισμού να επεκταθεί ώστε να συμπεριλάβει την κριτική του ισραηλινού κράτους και την αμφισβήτηση της ηθικής βάσης του Σιωνισμού. Τώρα, η δημιουργία συμφραζομένων και η ιστορικοποίηση του τι συμβαίνει θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει μια κατηγορία για αντισημιτισμό.

Η αποιστορικοποίηση αυτών των γεγονότων βοηθά το Ισραήλ και τις κυβερνήσεις στη Δύση να ακολουθήσουν πολιτικές που απέφευγαν στο παρελθόν λόγω είτε ηθικών, τακτικών ή στρατηγικών σκοπιμοτήτων.

Έτσι, η επίθεση της 7ης Οκτωβρίου χρησιμοποιείται από το Ισραήλ ως πρόσχημα για την άσκηση γενοκτονικών πολιτικών στη Λωρίδα της Γάζας. Είναι επίσης ένα πρόσχημα για τις Ηνωμένες Πολιτείες να προσπαθήσουν να επαναβεβαιώσουν την παρουσία τους στη Μέση Ανατολή. Και είναι πρόσχημα για ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες να παραβιάζουν και να περιορίζουν τις δημοκρατικές ελευθερίες στο όνομα ενός νέου «πολέμου κατά της τρομοκρατίας».

Υπάρχουν όμως αρκετά ιστορικά πλαίσια για το τι συμβαίνει τώρα στο Ισραήλ-Παλαιστίνη που δεν μπορούν να αγνοηθούν. Το ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο ανάγεται στα μέσα του 19ου αιώνα, όταν ο ευαγγελικός χριστιανισμός στη Δύση μετέτρεψε την ιδέα της «επιστροφής των Εβραίων» σε θρησκευτική επιταγή της χιλιετίας και υποστήριξε την ίδρυση ενός εβραϊκού κράτους στην Παλαιστίνη ως μέρος των βημάτων. που θα οδηγούσε στην ανάσταση των νεκρών, στην επιστροφή του Μεσσία και στο τέλος του χρόνου.

Η θεολογία έγινε πολιτική προς τα τέλη του 19ου αιώνα και στα χρόνια που οδήγησαν στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο για δύο λόγους.

Πρώτον, λειτούργησε προς το συμφέρον όσων στη Βρετανία επιθυμούσαν να διαλύσουν την Οθωμανική Αυτοκρατορία και να ενσωματώσουν τμήματα της στη Βρετανική Αυτοκρατορία. Δεύτερον, είχε απήχηση σε εκείνους εντός της βρετανικής αριστοκρατίας, τόσο Εβραίους όσο και Χριστιανούς, οι οποίοι μαγεύτηκαν με την ιδέα του Σιωνισμού ως πανάκειας για το πρόβλημα του αντισημιτισμού στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, που είχε προκαλέσει ένα ανεπιθύμητο κύμα εβραϊκής μετανάστευσης Βρετανία.

Όταν αυτά τα δύο συμφέροντα συγχωνεύθηκαν, ώθησαν τη βρετανική κυβέρνηση να εκδώσει την περίφημη –ή διαβόητη– Διακήρυξη του Μπάλφουρ το 1917.

Εβραίοι στοχαστές και ακτιβιστές που επαναπροσδιόρισαν τον Ιουδαϊσμό ως εθνικισμό ήλπιζαν ότι αυτός ο ορισμός θα προστάτευε τις εβραϊκές κοινότητες από τον υπαρξιακό κίνδυνο στην Ευρώπη, εγκαθιστώντας στην Παλαιστίνη ως τον επιθυμητό χώρο για την «αναγέννηση του εβραϊκού έθνους».

Στην πορεία, το πολιτιστικό και πνευματικό σιωνιστικό εγχείρημα μετατράπηκε σε αποικιακό εποίκο – που στόχευε στον Ιουδαϊσμό της ιστορικής Παλαιστίνης, αδιαφορώντας για το γεγονός ότι κατοικούνταν από αυτόχθονες πληθυσμούς.

Με τη σειρά της, η παλαιστινιακή κοινωνία, αρκετά ποιμενική εκείνη την εποχή και στο πρώιμο στάδιο του εκσυγχρονισμού και της οικοδόμησης μιας εθνικής ταυτότητας, δημιούργησε το δικό της αντιαποικιακό κίνημα. Η πρώτη της σημαντική δράση κατά του σχεδίου του Σιωνιστικού αποικισμού ήρθε με την Εξέγερση του al-Buraq το 1929 , και δεν έχει σταματήσει από τότε.

Ένα άλλο ιστορικό πλαίσιο που σχετίζεται με την παρούσα κρίση είναι η εθνοκάθαρση της Παλαιστίνης το 1948 που περιελάμβανε τη βίαια εκδίωξη Παλαιστινίων στη Λωρίδα της Γάζας από χωριά στα ερείπια των οποίων χτίστηκαν ορισμένοι από τους ισραηλινούς οικισμούς που δέχθηκαν επίθεση στις 7 Οκτωβρίου. Αυτοί οι ξεριζωμένοι Παλαιστίνιοι ήταν μέρος των 750.000 Παλαιστινίων που έχασαν τα σπίτια τους και έγιναν πρόσφυγες.

Αυτή η εθνοκάθαρση σημειώθηκε από τον κόσμο αλλά δεν καταδικάστηκε. Ως αποτέλεσμα, το Ισραήλ συνέχισε να καταφεύγει σε εθνοκάθαρση ως μέρος της προσπάθειάς του να διασφαλίσει ότι είχε τον πλήρη έλεγχο της ιστορικής Παλαιστίνης με όσο το δυνατόν λιγότερους γηγενείς Παλαιστίνιους να έχουν απομείνει. Αυτό περιλάμβανε την απέλαση 300.000 Παλαιστινίων κατά τη διάρκεια και μετά τον πόλεμο του 1967, και την απέλαση περισσότερων από 600.000 από τη Δυτική Όχθη, την Ιερουσαλήμ και τη Λωρίδα της Γάζας έκτοτε.

Υπάρχει επίσης το πλαίσιο της ισραηλινής κατοχής της Δυτικής Όχθης και της Γάζας. Τα τελευταία 50 χρόνια, οι δυνάμεις κατοχής έχουν επιβάλει επίμονες συλλογικές τιμωρίες στους Παλαιστίνιους σε αυτά τα εδάφη, εκθέτοντάς τους σε συνεχή παρενόχληση από Ισραηλινούς εποίκους και δυνάμεις ασφαλείας και φυλακίζοντας εκατοντάδες χιλιάδες από αυτούς.

Από την εκλογή της σημερινής φονταμενταλιστικής μεσσιανικής ισραηλινής κυβέρνησης τον Νοέμβριο του 2022, όλες αυτές οι σκληρές πολιτικές έφτασαν σε πρωτοφανή επίπεδα. Ο αριθμός των Παλαιστινίων που σκοτώθηκαν, τραυματίστηκαν και συνελήφθησαν στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη εκτινάχθηκε στα ύψη . Επιπλέον, οι πολιτικές της ισραηλινής κυβέρνησης έναντι των χριστιανικών και μουσουλμανικών ιερών τόπων στην Ιερουσαλήμ έγιναν ακόμη πιο επιθετικές.

Τέλος, υπάρχει και το ιστορικό πλαίσιο της 16χρονης πολιορκίας της Γάζας, όπου σχεδόν ο μισός πληθυσμός είναι παιδιά. Το 2018, ο ΟΗΕ είχε ήδη προειδοποιήσει ότι η Λωρίδα της Γάζας θα γινόταν ένας τόπος ακατάλληλος για τον άνθρωπο μέχρι το 2020.

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η πολιορκία επιβλήθηκε ως απάντηση στις δημοκρατικές εκλογές που κέρδισε η Χαμάς μετά τη μονομερή αποχώρηση του Ισραήλ από το έδαφος. Ακόμη πιο σημαντικό είναι να επιστρέψουμε στη δεκαετία του 1990, όταν η Λωρίδα της Γάζας περικυκλώθηκε με συρματοπλέγματα και αποσυνδέθηκε από την κατεχόμενη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ μετά τις Συμφωνίες του Όσλο.

Η απομόνωση της Γάζας, ο φράχτης γύρω της και ο αυξημένος Ιουδαϊσμός της Δυτικής Όχθης ήταν μια σαφής ένδειξη ότι το Όσλο στα μάτια των Ισραηλινών σήμαινε κατοχή με άλλα μέσα, όχι μια πορεία προς την πραγματική ειρήνη.

Το Ισραήλ έλεγχε τα σημεία εξόδου και εισόδου στο γκέτο της Γάζας, παρακολουθώντας ακόμη και το είδος του φαγητού που εισέρχονταν – μερικές φορές περιορίζοντας το σε έναν συγκεκριμένο αριθμό θερμίδων. Η Χαμάς αντέδρασε σε αυτή την εξουθενωτική πολιορκία εκτοξεύοντας ρουκέτες σε περιοχές αμάχων στο Ισραήλ.

Η ισραηλινή κυβέρνηση ισχυρίστηκε ότι αυτές οι επιθέσεις υποκινήθηκαν από την ιδεολογική επιθυμία του κινήματος να σκοτώσει Εβραίους –μια νέα μορφή Ναζίμ– αδιαφορώντας για το πλαίσιο τόσο της Nakba όσο και της απάνθρωπης και βάρβαρης πολιορκίας που επιβλήθηκε σε δύο εκατομμύρια ανθρώπους και της καταπίεσης των συμπατριωτών τους σε άλλα μέρη της ιστορικής Παλαιστίνης.

Η Χαμάς, από πολλές απόψεις, ήταν η μόνη παλαιστινιακή ομάδα που υποσχέθηκε να εκδικηθεί ή να απαντήσει σε αυτές τις πολιτικές. Ο τρόπος με τον οποίο αποφάσισε να απαντήσει, ωστόσο, μπορεί να φέρει τον δικό της θάνατο, τουλάχιστον στη Λωρίδα της Γάζας, και μπορεί επίσης να αποτελέσει πρόσχημα για περαιτέρω καταπίεση του παλαιστινιακού λαού.

Η αγριότητα της επίθεσής της δεν μπορεί να δικαιολογηθεί με κανέναν τρόπο, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να εξηγηθεί και να ενσωματωθεί στο πλαίσιο. Όσο φρικτό κι αν ήταν, τα κακά νέα είναι ότι δεν είναι ένα γεγονός που αλλάζει το παιχνίδι, παρά το τεράστιο ανθρώπινο κόστος και από τις δύο πλευρές. Τι σημαίνει αυτό για το μέλλον;

Το Ισραήλ θα παραμείνει ένα κράτος που ιδρύθηκε από ένα κίνημα εποίκων-αποικιών, το οποίο θα συνεχίσει να επηρεάζει το πολιτικό του DNA και να καθορίζει την ιδεολογική του φύση. Αυτό σημαίνει ότι παρά τον αυτοπροσδιορισμό της ως τη μόνη δημοκρατία στη Μέση Ανατολή, θα παραμείνει δημοκρατία μόνο για τους Εβραίους πολίτες της.

Η εσωτερική πάλη μέσα στο Ισραήλ ανάμεσα σε αυτό που μπορεί κανείς να αποκαλέσει το κράτος της Ιουδαίας –το κράτος των εποίκων που επιθυμεί το Ισραήλ να είναι πιο θεοκρατικό και ρατσιστικό– και το κράτος του Ισραήλ –που επιθυμεί να διατηρήσει το status quo– που απασχολούσε το Ισραήλ μέχρι τις 7 Οκτωβρίου θα ξεσπάσει ξανά. . Μάλιστα, ήδη υπάρχουν σημάδια επιστροφής του.

Το Ισραήλ θα συνεχίσει να είναι ένα κράτος απαρτχάιντ –όπως διακηρύχθηκε από μια σειρά οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων– ωστόσο η κατάσταση στη Γάζα εκτυλίσσεται. Οι Παλαιστίνιοι δεν θα εξαφανιστούν και θα συνεχίσουν τον αγώνα τους για την απελευθέρωση, με πολλές κοινωνίες των πολιτών να είναι στο πλευρό τους και οι κυβερνήσεις τους να υποστηρίζουν το Ισραήλ και να του παρέχουν μια εξαιρετική ασυλία.

Η διέξοδος παραμένει η ίδια: μια αλλαγή καθεστώτος στο Ισραήλ που φέρνει ίσα δικαιώματα για όλους από το ποτάμι μέχρι τη θάλασσα και επιτρέπει την επιστροφή των Παλαιστινίων προσφύγων. Διαφορετικά, ο κύκλος της αιματοχυσίας δεν θα τελειώσει.