Ιανουάριος 1945: η μεγάλη σφαγή των ομήρων, στην πορεία θανάτου από την Θεσσαλονίκη στην Αριδαία

Ιανουάριος 1945: η μεγάλη σφαγή των ομήρων, στην πορεία θανάτου από την Θεσσαλονίκη στην Αριδαία

Ιανουάριος 1945: η μεγάλη σφαγή των ομήρων, στην πορεία θανάτου από την Θεσσαλονίκη στην Αριδαία. Τα τρομακτικά γεγονότα, της σύλληψης χιλιάδων ομήρων από τον ΕΛΑΣ και των εκτελέσεων πολλών εξ αυτών, σε συνοικίες της Αθήνας, αλλά και κατά την μεταφορά τους εκτός Αττικής, την περίοδο των Δεκεμβριανών, είναι λίγο ως πολύ γνωστά.

Αντιθέτως, το δράμα των ομήρων που μεταφέρθηκαν πεζή από την Θεσσαλονίκη στην Αριδαία, είναι σχεδόν άγνωστο. Αυτή την άγνωστη σελίδα της Ιστορίας μας, θα επιχειρήσω να φωτίσω σήμερα. Μετά την αποχώρηση των Γερμανών από την Θεσσαλονίκη, ο ΕΛΑΣ καταπάτησε τις συμφωνίες και κατέλαβε την πόλη, εγκαθιστώντας καθεστώς βίας και τρόμου. Από την πρώτη στιγμή, συνελήφθησαν χιλιάδες αντικομμουνιστές, που βαφτίστηκαν συλλήβδην “δωσίλογοι”. Κάποιοι απ’ αυτούς εκτελέστηκαν, ενώ άλλοι κλείστηκαν στις φυλακές. Στις 21 Νοεμβρίου 1944, επισκέφθηκε τους χώρους κράτησης ο Βρετανός Γενικός Πρόξενος Τόμας Ραπ και διαπίστωσε ότι: « Στο στρατόπεδο “Παύλος Μελάς” κρατούνταν μέσα σε άθλιες συνθήκες, 2.500 κρατούμενοι, που κατηγορούνταν ως δωσίλογοι ».

Ας δούμε και κατά πόσο έστεκαν οι κατηγορίες: « Ο Μόδης και ο Ραπ είχαν γίνει αποδέκτες καταγγελιών πως ανάμεσα στους συλληφθέντες βρίσκονταν πολλά άτομα που, αν και δεν είχαν προκύψει εις βάρος τους συγκεκριμένες κατηγορίες, εξακολουθούσαν να κρατούνται ». Εν τέλει, μετά την ήττα του ΕΑΜ στα Δεκεμβριανά, ο ΕΛΑΣ εκκένωσε την Αθήνα στις 6 Ιανουαρίου του 1955 και στις 11 Ιανουαρίου υπεγράφη ανακωχή μεταξύ ΕΛΑΣ και Βρετανών. Ένας από τους όρους της συμφωνίας, ήταν να εγκαταλείψει ο ΕΛΑΣ την Θεσσαλονίκη μέχρι τα μεσάνυχτα της 16ης Ιανουαρίου. Ο ΕΛΑΣ τήρησε την συμφωνία, αλλά νωρίτερα, στις 10 Ιανουαρίου άρχισε να μεταφέρει τους κρατουμένους πεζή στην Αριδαία. Περιγράφει σχετικά ο Γεώργιος Μόδης, που είχε διοριστεί Γενικός Διοικητής Μακεδονίας από την κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου: « Στις 10 Ιανουαρίου, με χιόνια και Βαρδάρη, άρχισε η εκκένωση. Αλλά των κρατουμένων ! Δεν ήθελα στην αρχή να το πιστέψω. Μου το επιβεβαίωσαν όμως και οι Άγγλοι.

Πήρα στο τηλέφωνο τους Ντηλαβέρη και Αποστολίδη, εκπροσώπους του ΚΚΕ. Τους ερώτησα μήπως ιδρύθηκαν Δικαστήρια «δωσιλόγων» στα χωριά (!) και γι’ αυτό πήγαιναν εκεί τις χιλιάδες των κρατουμένων της Θεσσαλονίκης; Προσποιήθηκαν άγνοια. Ευθύς όμως έπειτα πληροφορούμαι ότι σκότωναν στον δρόμο πολλούς κρατουμένους !

Τους ξαναπήρα στο τηλέφωνο και τους είπα: διαπράττετε φρικαλέα εγκλήματα εις βάρος των κρατουμένων που τους πήρατε αυθαιρέτως απ’ τη Θεσσαλονίκη. Είναι εγκλήματα που ατιμάζουν τον ανθρωπισμό και πολιτισμό μας και θα σας βαραίνουν στον αιώνα τον άπαντα . Επρόβαλαν πάλι άγνοια». Σύμφωνα με το ΕΑΜ, στην πορεία του θανάτου προς την Αριδαία, που κράτησε 6 μερόνυχτα, δολοφονήθηκαν 25 κρατούμενοι. Σύμφωνα με τον Γ. Μόδη, οι εκτελεσθέντες ήταν τουλάχιστον 250 , ενώ σύμφωνα με τον ιστορικό Δημήτριο Θεοχαρίδη (“Η Μακεδονία στις φλόγες”) 650 κρατούμενοι εκτελέστηκαν καθ’ οδόν!

Εκτός απ’ τους δολοφονηθέντες, 150 όμηροι πέθαναν από το κρύο: « Σύμφωνα με βρετανικές αναφορές, πολλοί από τους πολίτες που μεταφέρονταν από τη Θεσσαλονίκη δεν διέθεταν παλτά και παπούτσια, με αποτέλεσμα, σε συνδυασμό με τις άσχημες συνθήκες κράτησής τους, να πεθάνουν 150 άτομα από το κρύο ». Οι δε δολοφονίες, γίνονταν με φρικτό τρόπο: « Μερικές από τις εκτελέσεις δεν είχαν γίνει με τον συνήθη τρόπο, αλλά ο θάνατος οφείλονταν σε ξυλοδαρμό με χρήση ροπάλων και αιχμηρών αντικειμένων ». Ανάμεσα στο πλήθος των κρατουμένων και των ομήρων, βρίσκονταν και πολλές γυναίκες, που δεν είχαν καλύτερη αντιμετώπιση από τους άνδρες.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της δασκάλας Κατίνας Αγγελίδου, η οποία είχε συλληφθεί με την κατηγορία ότι είχε σχέσεις μ’ έναν Γερμανό λοχία: « Η παθούσα επέβαινε σ’ ένα κάρο μαζί με άλλες γυναίκες, όταν ένας άντρας με πολιτικά την άρπαξε από τα μαλλιά, την έριξε κάτω και με τη συμμετοχή των άλλων από το πλήθος, την ξυλοκόπησαν μέχρι θανάτου ». Τα συμπεράσματα δικά σας!

Πηγές : Στράτος Δορδανάς, «Η γερμανική στολή στη ναφθαλίνη»

Γεώργιος Μόδης, «Αναμνήσεις»

Αμαλία

Σχετικά:

Herny Ford: Ο ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ ΕΙΝΑΙ ΕΒΡΑΙΚΟΣ – ΣΧΕΤΙΚΆ ΜΕ ΤΗΝ ΕΒΡΑΪΚΉ ΕΠΙΡΡΟΉ