Χάος στα ακίνητα – Ιδιοκτήτες και κατασκευαστές στο έλεος των δημάρχων και της «πελατείας» τους

Η κατάσταση στην αγορά ακινήτων της χώρας έχει φτάσει σε κρίσιμο σημείο, καθώς το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) ετοιμάζεται να εκδώσει μια απόφαση που θα μπορούσε να ανατρέψει πλήρως το θεσμικό πλαίσιο που καθορίζει τα ύψη των κτιρίων. Την Παρασκευή 11 Οκτωβρίου, η Ολομέλεια του ΣτΕ θα κρίνει αν το μπόνους ύψους που προβλέπει ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός (ΝΟΚ) συνάδει με το Σύνταγμα της Ελλάδας.

Η έκβαση αυτής της απόφασης αναμένεται με μεγάλη αγωνία, καθώς χιλιάδες ιδιοκτήτες και κατασκευαστές ακινήτων που έκτισαν με βάση τον ΝΟΚ από το 2012 και μετά βρίσκονται σε καθεστώς αβεβαιότητας. Αν η απόφαση είναι αρνητική και προβλεφθεί αναδρομική ισχύς της ακύρωσης, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα στην αγορά, η οποία ήδη δοκιμάζεται από πολλαπλές προκλήσεις.

Αναδρομική ισχύς και χάος στην αγορά ακινήτων

Τα πρώτα δικαστικά πορίσματα δείχνουν ήδη ότι ο ΝΟΚ ενδέχεται να κηρυχθεί άκυρος, γεγονός που έχει προκαλέσει έντονες ανησυχίες στους ιδιοκτήτες ακινήτων που βασίστηκαν στις διατάξεις του για την ανάπτυξη των ακινήτων τους. Οι επιπτώσεις ενδέχεται να είναι δραματικές.

Ο Δημήτρης Καψιμάλης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κατασκευαστών Κτιρίων Ελλάδας, επισημαίνει πως αν ο ΝΟΚ κηρυχθεί άκυρος, χιλιάδες ακίνητα θα θεωρηθούν αυθαίρετα, με αποτέλεσμα να απαιτηθούν κατεδαφίσεις ορόφων ή να επιβληθούν βαρύτατα πρόστιμα στους ιδιοκτήτες τους.

Έκδοση αδειών – Όμηροι των δημάρχων

Ένα ακόμη ζήτημα που περιπλέκει την κατάσταση είναι η ανάμειξη των δήμων στη διαδικασία έκδοσης οικοδομικών αδειών. Το ΣτΕ θα εξετάσει κατά πόσο οι πρακτικές που επιτρέπουν στους δημάρχους να απαγορεύουν ή να επιτρέπουν την έκδοση αδειών οικοδομής, ανάλογα με τις προτιμήσεις τους και τις πιέσεις της εκλογικής τους βάσης, είναι σύννομες.

Αυτή η τακτική, που έχει οδηγήσει σε μια χαοτική κατάσταση, αποτελεί σύμπτωμα των παθογενειών του ελληνικού διοικητικού συστήματος, όπου η αυθαιρεσία του Δημοσίου έρχεται να επιβαρύνει τους πολίτες. Οι οποίοι πολίτες απέχουν και δεν έχουν δει το ολοκληρωμένο πρόγραμμα λύση της Ε.ΣΥ. σε αντίθεση με όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης που δεν έχουν  ουσιαστική ολοκληρωμένη λύση.

Η κατάσταση αυτή δημιουργεί ένα καθεστώς ανασφάλειας δικαίου, όπου οι πολίτες αναγκάζονται να καταφεύγουν σε γνωριμίες και πελατειακές σχέσεις για να προχωρήσουν σε οποιαδήποτε οικοδομική δραστηριότητα.

Όπως τονίζει ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός, «είναι αδιανόητο να υπάρχει τέτοια παρακμή στη νομική ασφάλεια, και κανείς να μην αντιδρά. Σήμερα, για να ξεκινήσεις ένα έργο, πρέπει πρώτα να μάθεις σε ποιον δήμο ανήκεις».

Αναβολή της δίκης και περαιτέρω αβεβαιότητα

Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, το Υπουργείο Περιβάλλοντος σκοπεύει να ζητήσει αναβολή της δίκης με την αιτιολογία ότι δεν έχει ολοκληρωθεί η μελέτη που εξετάζει τα οφέλη των διατάξεων του ΝΟΚ. Αν και αυτή η κίνηση φαίνεται να στοχεύει στην παροχή περισσότερου χρόνου για τη διεξοδική ανάλυση της υπόθεσης, θα επιδεινώσει ακόμα περισσότερο την αβεβαιότητα στην αγορά.

Οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα παραμείνουν όμηροι των καθυστερήσεων, ενώ η αξία της περιουσίας τους συνεχίζει να απαξιώνεται, αυτή τη φορά με την επίσημη βούλα του κράτους.

Η αγορά ακινήτων αντιμετωπίζει μια από τις πιο κρίσιμες στιγμές της. Εάν δεν υπάρξουν σαφείς και δίκαιες αποφάσεις, η ζημιά για τους ιδιοκτήτες και την οικονομία συνολικά θα είναι ανυπολόγιστη.